Formal Eğitim Nedir ve İnformal Eğitim Nedir ?

Eğitim tanımı gereği, insanların belirli davranışlarında, düşünme aşamalarında ve bilişsel gelişimlerinde istek doğrultusunda kalıcı pratiklerle desteklenen bir gelişim sürecidir. Eğitim ve eğitim türleri geçmişten günümüze birçok aşamalardan geçmiş ve gelişerek insan hayatında çok temel bir konuma yerleşmiştir. Bugün ise eğitim türleri formal ve informal olarak iki ana başlıkta ele alınmaktadır. Formal ve informal eğitim nedir konularından bahsederek yazımıza devam edelim.

Formal Eğitim Nedir?

Formal eğitim belirli bir hedef ve hedefler bütünlüğü doğrultusunda planlı, kurallı ve bilimsel yöntemler kullanılarak uyarlanan müfredat takibini içeren kurumsal bir pratiktir. Bugün ilkokuldan üniversiteye kadar olan eğitim süreçlerinde uygulanan formal eğitim, alanında uzman ve yeterlilik sahibi eğitmenler tarafından verilmektedir. Ayrıca formal eğitimde, eğitim faaliyetinin hangi zamanlarda ve kimler tarafından sunulacağı belirlidir. Eğitim süreçleri sonunda ise belirli düzeyde sınavlar gerçekleştirilerek kişilerin eğitimdeki başarısı ve kazanımları ölçme ve değerlendirmeye tabii tutulmaktadır. Ölçme ve değerlendirme adımlarının sonucunda ise diploma, sertifika ya da yeterlilik belgesi gibi kazanımlar kişi tarafından elde edilebilmektedir. Formal eğitimin verildiği kurumlar ise örgün eğitim kurumları ve yaygın eğitim kurumlarını kapsamaktadır.

Formal eğitimin temel unsurları;

• Belirli bir amaç doğrultusunda sunulmaktadır,
• Planlı bir şekilde gerçekleştirilmektedir,
• Kişiler bazı kazanımları öğrenmektedir,
• Eğitim programının zamanı bellidir,
• Eğitimin kimin tarafından verileceği bellidir,
• Sonuç çıktıları hedeflenmektedir.

İnformal Eğitim Nedir?

İnformal eğitim ise formal eğitime göre oldukça farklı bir perspektif çizmektedir. Daha çok kişinin kendi kendine öğrenme sürecine odaklanan, müfredat ve program yapılandırılmasına ihtiyaç duyulmayan, çoğu zaman ise belli bir amacı olmayan eğitim türüdür. İnformal eğitimde hedeflenen bazı kazanımlar vardır ancak bu kazanımlar bir ya da birden fazla unsurla sınırlandırılmamaktadır. İnformal eğitim sürecinde kişinin çevresi, kişisel deneyimleri ve kazanımlarını uygulama yöntemleri ile bir eğitim çıktısı gerçekleşebilmektedir. İnformal eğitimin veriliş şekli bakımdan sargın eğitim kapsamına girmektedir.

İnformal eğitimin temel unsurları ise;

1. Plansız bir şekilde süreç gelişimi vardır,
2. Sistematik eğitim metotları yoktur,
3. Sınırları net olarak belirlenmiş bir eğitim çıktısı yoktur,
4. Sonuç çıktıları kestirilemeyebilir,
5. Belirli bir zaman kısıtlaması yoktur,
6. Belirli bir eğitmen tarafından verilmeyebilir,
7. Mekan sınırlaması yoktur,
8. Ömür boyu sürebilmektedir.

Formal ve İnformal Eğitim Arasındaki Farklar

Her iki eğitim türü arasındaki farklar oldukça belirgindir. Formal eğitim bugün çeşitli eğitim kurumlarında uygulanan standart eğitim yöntemlerini kapsarken informal eğitimin yeri, zamanı ya da eğitmeni belli değildir. İnformal eğitim bu nedenle hayat boyu sürebileceği gibi herhangi bir arkadaş ya da iş ortamında, ev ortamında ya da iş yerinde gerçekleşebilmektedir. Aralarındaki en önemli farklardan birisi ise kişilerin formal eğitim süreçlerinde informal eğitimi de tecrübe edebilmeleridir. Örnek vermek gerekirse; ilkokula giden bir çocuğun okulda aldığı eğitim bilişsel süreçleri ve gelişimini hedeflerken formal eğitim esnasında arkadaş çevresinden çeşitli oyunları öğrenme ya da olumlu-olumsuz davranışları kazanma gibi beşeri ve sosyal unsurları öğrenebilmektedir. Söz konusu durumda öğrencinin okuldaki formal eğitim kazanımları sınav veya not sistemi ile ölçülebilirken informal eğitim sürecindeki kazanımları benzer yöntemlerle ölçülememektedir.

Her iki eğitim türünün genel özelliklerini sıralamak gerekirse;

• Formal eğitim planlı bir şekilde gerçekleşirken informal eğitim plansızdır.
• Formal eğitimin çıktıları ölçülebilirken, informal eğitim çıktıları sınav gibi yöntemlerle ölçülemez.
• Formal eğitim belirli bir mekanda gerçekleşirken, informal eğitimin mekan sınırı yoktur.
• Formal eğitimde uzman eğitici eşliğinde eğitim süreci işlerken informal eğitimde bir eğitmen olmayabilir.
• Formal eğitim için belirli bir zaman aralığı uygulanırken, informal eğitimin süresi belirsizdir, bazı durumlarda hayat boyu dahi sürebilir.
• Formal eğitim için bir veya birden fazla bilimsel eğitici metotlar kullanılırken informal eğitimde eğitim metodu yoktur.
• Formal eğitimde olumlu çıktılar hedeflenirken, informal eğitimin sonuçları olumlu ve olumsuz gerçekleşebilir ve bu durum kontrolden bağımsızdır.

Sıkça Sorulan Sorular