Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Nedir , Yetiştiriciliği Bilgileri

Doğal ürünlerde meydana gelen talep patlaması , yoğun ilgi, Dünyada ve Türkiye’de tıbbi ve aromatik bitki yetiştiriciliği hususunun önemini büyük oranda arttırmıştır. Ülkemizde birçok türde ve çeşitte şifalı bitkilerin bulunduğu, ülkemizin bu ürünleri yetiştirme açısından elverişli bir iklim ve coğrafi altyapıya sahip olduğu aşikardır. Dünyada her yıl yapılan Ar-Ge faaliyetlerinde ilaç endüstrisi hatırı sayılır bir paya sahiptir. Bu da tıbbi ve aromatik bitkilerin önemini ortaya koymaktadır. Sentetik kimyasalların insan sağlığına verdiği zararlar ortadayken tıbbi ve aromatik bitkilere kayıtsız kalmak olanaksız hale gelmektedir. Tıbbi ve aromatik bitkiler nedir konusu ile konumuzu ayrıntalandıracak olursak.

Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Nedir ?

Tıbbi ve aromatik bitkilere ait birçok tanım yer almaktadır. Tıbbi ve aromatik bitkiler; genel olarak hastalıkların önüne geçmek, sağlığı korumak ve rahatsızlıkları tedavi etmek amacıyla insanlara ilaç sağlayıcı bitkilerdir. Tıbbi bitkilerin insanlığın faydasına kullanımı insanoğlu var olageldiği dönemden beri sürmektedir. Bitkilerin tedavi edici yönü çok uzun süredir bilinmektedir. İnsanlar çeşitli gözlem yetenekleriyle doğada yer alan hangi tür bitkilerin ne tür durumlarda işe yaradığını keşfetmişlerdir. Bu bitkilerden yola çıkılarak basit manada ilaç üretimi de gerçekleştirilmiştir. Böylelikle bitkiler, insanların hem temel besin kaynakları hem de ilk ilaç ham maddeleri olmuştur. Bitkiler arası ilişkiler de iyi bir şekilde etüt edilerek ilaç kullanımındaki bitki çeşitliliği arttırılmıştır.

Tıbbi ve Aromatik Bitki Yetiştiriciliği

Dünya genelinde tıbbi ve aromatik bitkilerin çok çok azının ekonomik anlamda kültürü yapılmaktadır. Mesela 2000 kadar tıbbi ve aromatik bitkinin pazarlanmış olduğu Avrupa’da kültürü yapılanların sayısı maksimum 150’dir. Dünya pazarlarına sunulan tıbbi ve aromatik bitki droglarının neredeyse hepsine yakını doğa dan yabani bir biçimde toplanmaktadır. İşte bu nedenle, dikkatsiz ve herhangi bir kontrole tabi olmayan toplamalar sonucu tıbbi bitki türlerinin çoğunun geleceği tehlike altındadır.

Dünyada Tıbbi ve Aromatik Bitki Yetiştiriciliği

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre yaklaşık 20000 bitki dünyada tıbbi maksatlarla değerlendirilmektedir. Yine aynı menşeli verilere göre dünya nüfusunun %70-80’i geleneksel tıptan faydalanmaktadır. Tıbbi ve aromatik bitkiler; yerel toplumlarda sosyal, kültürel, ekonomik ve ekolojik ilişkilerin gelişimine katkıda bulunmaktadır. Ayrıca bu bitkilerin yetiştiriciliği sayesinde işsizlik azalmakta ve tarımsal istihdam artmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri, Almanya, Avustralya ve Fransa; tıbbi ve aromatik bitkilerin hastalıklara derman olarak kullanılmasında ilk sıralardadır.

Türkiye’de Tıbbi Aroma ve Bitki Yetiştiriciliği

Türkiye, bu bitkiler açısından dünyanın en zengin ülkelerinden biridir. Türkiye’de 20 çeşit tıbbi ve aromatik bitkinin tarımı 1,3 milyon dekar alanda yapılmaktadır. Üretim miktarı açısından siyah çay, kırmızıbiber, haşhaş, kekik, kimyon, nane, yağlık gül ve anason ilk sıraları almaktadır. Genel olarak bakıldığında tıbbi ve aromatik bitkilerin tarımı ve işlem yapılan tesisleri Akdeniz, Ege, Marmara ve İç Anadolu Bölgesi’nde yoğunlaşmış durumdadır.