Fizik

Madde Kısaca Nedir , Niteleyen Özellikleri ve Halleri Nelerdir ?

Madde Nedir Kısaca ? Evren Tamamen Maddeden mi Oluşur?

Madde nedir Kısaca tanımlarsak : Hacim , kütlesi ve eylemsizliği olan tüm varlıklara denilmektedir. Maddeler tanecikli yapıdadır yani atomlardan oluşmuştur. Maddelerin ortak özellikleri ve nedir sorusunun cevabı maddenin tanımın içinde vardır. maddeyi niteleyen özellikler nelerdir konusundan biraz bahsedelim ayrıca maddenin ayırt edici özellikleri nelerdir ve maddenin halleri konularında bilgiler verelim.

Maddeyi Niteleyen Özellikler Nelerdir ?

* Kütle

* Hacim

*Eylemsizlik

Aslında ortak özellikler bunlarla sınırlı değildir. Örneğin bütün maddeler atomlardan oluşur. maddenin ayırt edici özellikleri nelerdir tamda cevabı budur.

Maddeye bir kaç örnek verelim. Su, hava, tahta, ağaç gibi çevrenizde gördüğünüz hemen her şey madde olarak sayılabilir.

Maddenin şekil almış haline cisim dendiğine göre masa, sıra, kalem gibi günlük hayatta sürekli kullandığınız eşyalar da maddedir.

 

Peki O Zaman Madde Olmayan Bir Şey söyleyebilir misiniz?

Bir varlığın madde olup olmadığını anlamak için ilk olarak atomlardan oluşuyor mu diye bakmak gerekir. Örneğin ısı. Varlığını hissederiz ancak yapısı tanecikli değildir. Isı bir enerji türüdür ve madde değildir. Benzer şekilde ışık, ses, elektirik de madde değildir. Kütleleri ve hacimleri yoktur. Eylemsizlik yasasına uymazlar.

Kütle en basit tanımıyla mad de miktarıdır. Fizikçiler bu tanımı yeterli bulmasa da kütle için maddeyi oluşturan tanecilerin miktarı diyebiliriz.

Hacim ise maddenin uzayda yani boşlukta kapladığı alandır. Örneğin elinizde tuttuğunuz telefonun olduğu  yer dolu iken uzayda olduğunuzu farz edersek telefonun çevresi boşluktur. Telefonun kapladığı bu yer onun hacmidir.

Eylemsizlik yasası Newton’un ünlü hareket yasalarından biridir ve size maddeler duruyorsa durmasına, sabit hızla hareket ediyorsa hareketine devam etmek isteyeceğini söyler. Arabada gidiyorsunuz ve kucağınızda içi su dolu bir akvaryum var. Aniden frene basıldığında öne doğru savrulursunuz. Sıvı halde bir madde olan akvaryumun suyu da savrulur. Siz de, su da eylemsizlik gereği durumunuzu korumak istersiniz. Ancak hareketinizi etkileyen bir dış kuvvet gerçekleşti. Öne doğru savrulmanız eylemsizliğin sonucudur. Bütün maddeler eylemsizliğe uymak zorundadır.

maddenin-halleri-nelerdir-katı-sıvı-gaz
maddenin-halleri-nelerdir-katı-sıvı-gaz

Maddenin Halleri Nelerdir , Kaç Halde Bulunur ?

Maddenin tanımlanmış 4 hali vardır bunlar;

  • Katı
  • sıvı
  • gaz
  • plazma

Katı bir madde olan buz enerji aldığında erir ve sıvı olan suya dönüşür. Suya enerji verirseniz gaz madde olan buhar elde edersiniz. Buhara enerji vermeye devam ederseniz çok yüksek enerji sonucu plazmaya dönüşür. Evrende maddelerin bulunma oranları %99 plazma %0,6 sıvı %0,3 gaz %0,1 katı şeklindedir. Aslında maddenin tanımlanmış 4 hali dışında 25 hali vardır. Bu hallerden bazıları çok düşük sıcaklıklarda bazıları çok yoğun ortamlarda gözlenirken bazıları teorik olarak kanıtlanmış ancak henüz gözlemlenememiştir. Bose-Einstein yoğunlaşması , anti karanlık madde, süperiletken ve süperakışkan  bu hallerden bir kaçıdır.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu