Nebula Nedir ?

Yıldızların doğuşunun gerçekleştiği nebulalar evrenin muhteşem güzelliğini seriyor gözlerimizin önüne. Web sitelerinde dolaşırken mutlaka denk gelmişsinizdir fotoğraflarına. Acaba fotoshop mu dedirtecek kadar canlı renkler. Kedi gözüne ya da dev sütunlara benzettiğimiz şekiller. İnanılmaz ama hepsi gerçekten varlar ve oradalar. Özetle evrenin uzak köşelerinde. Peki  nebula nedir kısaca  tanıyalım.

Bulutsu Nebula Nedir Kısaca ?

Bulutsu nebula nedir : Uzayda bulunan gaz ve tozdan oluşan dev bir buluttur. Evrende gezegenler arasındaki  boşluklarda yıldızların enerjisiyle görünür hale gelirler. Kelime anlamı olarak Latince bulut demektir, Türkçede ise bulutsu olarak geçiyor. Ayrıca içerisinde çoğunlukla toz, bilim hidrojen, helyum ve iyonize olmuş gazlar bulunuyor.

100 yıl öncesine kadar astronomlar evrenin Samanyolu galaksisinden ibaret olduğunu düşünülmekteydi. Yıllar içinde elde edilen veriler sayesinde galaksiler ve nebulalar birbirinden ayrılabildi. İlk keşif 1919 da Edwin Hubble dan geldi. 2,5 metrelik Hooker Teleskobu ile bir ‘spiral nebula’ yı inceleyen Hubble bu nebulanın galaksimizin sınırları içinde olamayacak kadar uzakta olduğunu farketti. Bu kesif oldukça heyecan vericiydi çünkü başka galaksilerin kapısını bize aralamış oluyordu. Daha öncesinde Andromeda Galaksisi bile Andromeda Nebulası diye adlandırılmakta bütün gözlemlenen nebulalar ‘spiral nebula’ olarak sınıflandırılmaktaydı. Yani gözlenen nebulaların galaksimizin sınırlarında olduğu ve yerel oldukları kabul ediliyordu.

2016 yılına kadar en az 100 milyar galaksi olduğunu söyleyen bilim adamları 2016 da Nasa nın açıkladığı şaşırtıcı bir haberle 2 trilyon galaksi ve bunların yıldızlarından oluşan devasa bir ölçüm yaptılar. Üstelik bu dev rakamın %90 ı göremeyeceğimiz kadar uzakta.

Peki nasıl doğuyor bu yıldızlar? Cevap nebulalarda..

Nebula Çeşitleri Nelerdir ?

Nebulalar görünüşlerine göre sınıflandırılmaktadırlar. İşte Bu sınıflandırmaya göre çeşitlerini verecek olursak.

• Gezegenimsi bulutsu
• Yansıma bulutsu
• Karanlık bulutsu
• Salma bulutsu
• Süpernova kalıntılar

Bir Yıldızın Doğuşu ( Nebula Nasıl Oluşur )

En başta söylemiştik gaz ve toz bulutuyla başlıyor her şey. Her şeyin bir başı ve sonu olduğu gibi yıldızlar da doğuyor ve ölüyor. Dev kütleli yıldızlar ölmeden önce Kırmızı Dev denilen bir forma dönüşür. Yani balon gibi şişerek genişler ve artan ısısından dolayı kızarır. Ve ardından ya bir Beyaz Cüce ya bir Nötron Yıldızı ya da bir Karadelik oluşturur. Bu süreçte 100 milyon dereceye varan sıcaklığı ile içe doğru bir çöküş yaşar ve etrafına gaz salmaya başlar. Bu gazın sıcaklığı 15 bin dereceyi bulur. İşte yıldızların ölümü sırasında açığa çıkan bu gaz ve toz bulutu Nebuladır.

Kimi yıldızlar Kırmızı Dev aşamasında dev bir patlama yaşanmaktadır. Bu patlamaya Süpernova adi verilir ve açığa çıkan inanılmaz miktardaki gaz da Nebula oluşturmaktadır. Bu Nebula çok daha dağınık bir halde bulunmaktadır.

Sıcaklığı 15 bin dereceyi bulan gazlar içerisinde kütle çekim etkisiyle yeni füzyon reaksiyonları başlatır. İşte yeni bir yıldızın doğumu da böylece başlamış olur.

Nebula için ‘star nuseries’ terimi kullanılmaktadır. Yani yıldız Kreşi olarak çevirebileceğimiz bu terim bebek yıldızların bu dev bulutsularda doğduğu ve büyüdüğünü söylüyor bize.

Sıkça Sorulan Sorular

Daha fazla okumak için Nebula Nedir Kısaca , Bulutsu Nebula 2023 ziyaret edebilirsiniz.

CERN nedir konusunu kısaca işleyeceğimiz yeni yazımıza hoş geldiniz. Bu yazımız sayesinde bilimsel araştırma merkezleri konusunu daha ayrıntı incelemiş olacağız. Hazırsanız yazımıza başlayalım.

CERN Nedir Kısaca ?

Fransızca kökenli adı olan CERN, Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi olarak da isimlendirilmektedir. Ayrıca Fransa ve İsviçre sınırlarında bulunmaktadır. Bu kuruluş dünya çapında en büyük parçacık fiziği ile ilgili olan laboratuvarı yöneten bir araştırma kuruluşu olarak da bilinmektedir. Ek olarak, 12 tane ülkenin katılımı ile 1954 yılında kurulmuştur. Tam olarak 23 üyesi bulunmaktadır. Bu 23 üyenin sadece bir üyesi Avrupa dışındandır. O üye de İsrail’dir.

CERN Açılımı Nedir ?

İlk paragrafta da bahsi geçtiği şekilde CERN, fransız kökenli olan bir kelimedir. Bu kelimenin Fransızca da ki açılımı ise ‘’Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire’’ şeklindedir. Bu kuruluşun adının baş harfleri ile oluşan bir kısaltmaya sahiptir.

CERN Amaçları Nelerdir ?

Nobel ödüllerine layık gösterilen birçok buluşun gerçekleştiği bir laboratuvardır. Ayrıca hala bu buluşların devam ettiği, aynı zamanda da sayısız birçok araştırmayı bünyesinde gerçekleştiren çok büyük ve çok önemli bir kuruluştur. Ayrıca, içerisinde neredeyse 3000 ( üç bin ) doktora öğrencisinden oluşan bir personel kitlesine sahip olan çok büyük bir fizik okullarından birisidir.

Önemi çok yüksek olan bu kuruluşun amacı da kendi gibi büyük önemler taşımaktadır. Çünkü bu kuruluşun asıl amacı, parça fiziği adında ülkelerin sahip oldukları bütçeler ile gerçekleştiremeyecekleri araştırmaları veya buluşları, hep birlikte ortak bir şekilde çalışarak bu araştırmaların ve buluşların gerçekleştirilmesidir.

Bunların dışında, maddenin ve enerjinin formalarının incelemektedir. Ayrıca evrenin nasıl bir çalışma mekanizmasına sahip olduğunu anlamak için de kurulmuş olan bir kuruluştur. Bu amaçlarının gerçekleştirmek için ise dünya üzerindeki en gelişmiş ekipmanlara sahiptir. Bu ekipmanlardan biri ise Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’dır.

CERN Laboratuvarları Nerededir ?

İsviçre ve Fransa sınırları içerisinde, Cenevre’nin Kuzeybatı kesiminde yer almaktadır. Bu laboratuvara kayıtlı 23 tane devlet üyesi bulunmaktadır. Yaklaşık olarak yerin 173 metre derinliğinde bulunmaktadır. Ayrıca toplam uzunluk olarak 27 kilometreyi aşkın bir uzunluğa sahiptir.

CERN Ne Yapar ?

Yaklaşık olarak 3000 (üç bin) personele sahiptir. Bu personeller genel olarak, fizikçilerden ve destek personellerinden oluşmaktadır. Ayrıca, 100’e yakın teorik fizikçisi ve bunlara destek sağlayan deneysel mühendisler ve fizikçiler de akademik personelleri oluşturur. Kendi sahip olduğu personeller dışında da dünyanın farklı yerlerinden gelen yaklaşık 10000(on bin) mühendis ve fizikçi, CERN’ de dönüşümlü bir şekilde çalışmalarını sürdürmektedir.

Şimdiye kadar; Bu laboratuvarın çatısı altında, Z ve W bozanları, Higgs bozonuna benzer olan bir bozan ve atomik simetriler keşfedilmiştir. Bunların dışında; teorik olarak bilin fizik alanlarında ki bir çok teoriyi, deneysel olarak gerçekleştirmede ev sahipliği yapmıştır. Son olarak, dünya bilgisayar iletişim kaynağı olan World Wide Web (www), dünyadaki farklı fizikçiler arasında iletişim kurmak amacı ile CERN’ de çalışan bir yazılımcı olan Tim Berners Lee’ nin HTML isimli bilgisayarı dilini bularak geliştirilmesi ile oluşturulmuştur.

Sıkça Sorulan Sorular

Daha fazla okumak için CERN Nedir Kısaca Amaçları Nelerdir ? 2024👍 ziyaret edebilirsiniz.

Galileo Galilei hayatı kısaca bu yazımızda bulabilirsiniz, ayrıca neden mahkum edildiği ile ilgilide bilgiler bulabilirsiniz.

Galileo Galilei Hayatı Kısaca ve Kimdir

Galileo Galilei Kimdir : Astronomi üzerine çalışan bilim adamları ndan olan Galileo Galilei ‘nin 77 yıllık hayatı nasılmış bir bakalım. 1608 yılında Hans Lippershey adında bir Alman teleskobu icad eder. Yaşadığı dönem astronomi bilimi için zorlu yıllardır, mahkum edilen bilim adamları nın sayısı oldukça fazladır çünkü gezegenler için henüz yeterli gözlem yapılmamış olduğundan her şey tahminlerle ve teorilerle açıklanmaktadır.

Gökyüzüne bakan bilim adamlarının bir kısmı Dünya’nın merkezde ve sabit olduğu bir sistem öngörürken diğer bir kısım günmerkezli,  Güneş’in merkezde olduğu bir sistem olduğunu savunur. Üstelik Orta Çağ Avrupa’sı kilisenin tekelindedir ve kilise henüz Dünya’nın Güneş etrafında döndüğünü duymaya hazır değildir.

Sanılanın aksine Güneş’in merkezde olduğu bi sistem fikri M.Ö 300 lü yıllara kadar gitmekte. Yeni bir fikir olmamasına rağmen bu fikir uzun yıllar geri planda kalmış, son dönemde Kopernik tarafından tekrar gündeme getirilene dek.

Galileo ‘nun Teleskobu

1609 yılına gelindiğinde Galileo Galilei kendi teleskobunu yaparak ilk kez gökyüzünü gözlemlemek için kullanır. Gözlemlerinin sonuçları oldukça heyecan vericidir. Ayın yüzeyinin sanıldığı gibi pürüzsüz olmadığını, girinti ve çıkıntıları bulunduğunu fark eder. Gözlemleri sonucu çizdiği Ay yüzeyleri döneminde ressam olan arkadaşı tarafından da kullanılmıştır.

Galileo aynı zamanda Jüpiter ‘i uzun bir süre gözlemleyerek etrafında bir yörünge çizen 4 uydusu olduğunu keşfetti. Bu oldukça şaşırtıcı bir gözlemdi çünkü bilim dünyası çoğunlukla Dünya’nın her şeyin merkezi olduğunu kabul ediyordu. Başka bir gezegenin etrafında dönen uydular fikri başta şiddetle reddedilse de başka gözlemciler tarafından da doğrulanınca Galilei büyük bir itibar kazandı.

Uydularına o dönemdeki patronu Cosimo II de’Medici ‘nin adını verdi ;”Medici Yıldızları”. Sonraki yıllarda ise Galileo’  yu onurlandırmak adına bu uydulara “Galileo Uyduları” denildi. Bahsedilen dört büyük uydu günümüzde Io , Europa , Ganymede ve Callisto olarak isimlendirilmiştir.

Galileo Galilei bütün gözlemlerini Sidereus Nuncius (The Starry Messenger- Yıldızların Habercisi) adında bir inceleme yazısı yazarak 1610 Martında yayınladı.

Yazısında bahsettiği bir diğer konu ise Güneş Lekeleri idi. Galileo Galilei Güneş Lekelerinin ekvatorun iki tarafında ve Güneş’in düşük enlemlerinde bulunduğunu söylemişti. Günümüzde artık çok daha fazla bilgiye sahibiz ve bilim adamları güneş üzerindeki her hareketi her an takip etmekteler. Ancak Galileo Galilei nin zamanında Güneş Lekeleri ‘nin hareket halinde olması yine Dünya merkezli bir evren fikri ile çelişmekte ve Kilise karşısında Galileo ‘yi zor durumda bırakmakta idi.

Mahkum Edilen Bilim Adamları İçinde En Ünlüsü : Galilei Galileo

1616 yılında Galileo kilise tarafından resmî olarak bir uyarı alır. İhtarın sebebi Kopernik Sistemini doğrulayan yani Dünya’nın Güneş etrafında döndüğünü söyleyen yazılarıydı. Bu onu kafir yapıyordu ve bu hatadan dönmesi için ona fırsat tanınmıştı. Kilise bir sonraki hamle olarak Kopernik ‘ın 1543 de yayınladığı başyapıtı Göksel Kürelerin Devinimleri Adında kitabını yasaklı kitaplar listesine alır.

Galileo 1623 de The Assayer (İtalyanca  Il Saggiatore – Tahlilci) ‘ı ve ardından 1632 de çok ses getiren kitabı  Dialogue Concernin the Two Chief World Systems (İki Büyük Dünya Sistemi Hakkında Diyalog) ‘u yayımlar. Böylece geri dönüşü olmayan bir yola girmiş olur. Son kitabında hala Kopernik Sistemini savunması İki Büyük Dünya Sistemi Hakkında Diyalog ‘un da yasaklı kitaplar listesine girmesine neden olur.

Engizisyon Mahkemesi Galileo yu kafirlikten suçlu bularak ömür boyu hapis cezasına çarptırır. Açıkçası daha önce de Galileo gibi Kopernik Sistemini savunan filozoflar, mahkum edilen bilim adamları olmuş ve diri diri yakılmıştır. Onların cezasının yanında ev hapsi daha hafif kalmış ve Galileo Galilei hayatı nın  son üç yılını ev hapsinde geçirmiştir.

Tarih boyunca Astronomi ile ilgilenen bilim adamları çalışmalarının sonuçları dolayısı ile ya birer kahraman ya da mahkum edilen bilim adamları listesine birer isim olmuş. Galilei de bu listede yerini almış, hayatı boyunca doğru bildiği yolda yürüdüğü halde ölümünden yüz yıl sonrasına kadar Dünya ‘nın Güneş etrafında döndüğünü söylemek kilisenin gözünde kâfir olmanız için yeterli bir sebep olmuştu.

Galilei Sadece Astronomi İle Uğraşan Bilim Adamı mıdır ?

Galilei yalnızca bir Astronom değildi. Aynı zamanda bir filozof, fizikçi, matematikçi, mühendis ve tam anlamı ile bir bilim adamıydı. Son yazdığı kitap için Papa ‘dan izin almıştı ancak Papa ‘nın üç şartı vardı. Güneş etrafında dönen bir Dünya fikri kitapta yer almamalı ve Papa nın fikirlerine yer verilmeliydi.

Galileo söz verdiği gibi Papa’nın fikirlerini kitaptaki karakterinin ağzından söylemişti. Ancak ne var ki karakter kitapta şaşkın ve saf bir kişilikti. Ismi de italyancada simple-basit anlamına gelen bir kelime olunca Papanın ve kilisenin gazabı geç kalmadı.

Tarihte astronomi ile ilgilenen bilim adamları arasında Galilei ‘nin yeri oldukça önemlidir. Ailesinin tıp okuması için baskı yaptığı ancak kendisinin fizik ve matematiğe tutkuyla bağlı olduğu bilinmekte.

Bugün bizim ilkokulda dahi anlattığımız konular için ceza almayı göze almış bu dahi adam, Galileo Galilei hayatı kısaca anlatmaya çalıştık, kendisini saygıyla anıyoruz.

Sıkça Sorulan Sorular

Daha fazla okumak için Galileo Galilei Hayatı Kısaca ve Kimdir 2024👍 ziyaret edebilirsiniz.

Aurora Nedir ( Ne Demek ) ?

Aurora Nedir : Eski zamanlarda insanlar Auroraların Tanrılardan birer işaret olduğunu düşünürlermiş. Ruhların dansı dedikleri bu muhteşem görsel şölen adını Roma Şafak Tanrısından alıyor. Aurora ne demek kısaca  şafak anlamına geliyor. Dünyanın kutup bölgelerinde oluşan parlak ışımalar olarak tanımlayabileceğimiz auroraları yakından tanıyalım. Günümüzde artık bilimsel verilere sahibiz. Bu ışık olayları uzayda hızla ilerleyen elektronların Dünya’nın atmosferinin en dış tabakasında bulunan oksijen ve nitrojenle çarpışması sonucu oluşuyor. Çarpışma sonucu uyarılan oksijen ve nitrojen atomları temel enerji düzeylerine dönerken foton salınımı yapar. Bu salınım sırasında açığa çıkan fotonlar bizim gözlemlediğimiz auroralardır. O zaman birazda kuzey kutup ışıkları nasıl oluşur bu konudan bahsedelim.

Kuzey Kutup Işıkları Nasıl Oluşur ? Auroralar hangi renkte olur?

Kutup ışıkları içerisinde pek çok renk barındırır. Bu renklerin oluşumu genellikle elektronların hızına, oksijen ve nitrojenin enerji düzeyine bağlıdır. Atmosferin ne kadar üstünde çarpışma gerçekleşiyor ve hangi elementler arasında çarpışma oluyorsa renkler de buna bağlı olarak değişecektir. En çok gözlenen renk yeşildir.  Yüksek enerjili elektronlar oksijenin yeşil ışık yaymasına neden olurken düşük enerji kırmızı ışığı açığa çıkarır. Mavi rengin kaynağı ise nitrojendir. Bu renklerin karışımı olan mor, pembe ve bunların pek çok tonunu görebileceğiniz auroralar insanın evrene bir kez daha hayran olmasını sağlıyor.

Dünya’nın Kuzey kutup nokatasında gözlem aurolara Aurora Borealis (Kuzey Işıkları ) ve Güney kutup  noktalarında gözlemlenen Auroralar Aurora Australis (Güney Işıkları) olarak da adlandırılırlar. Kutup Işıkları nasıl oluşur sorusu kadar merak edilen soru Kutup Işıkları nerede oluşur? Genellikle kuzey kutbunda oluştuğu düşünülse de aslında her iki kutupta da oluşurlar. En iyi gözlem zamanı ise gece vakitleridir.

Aurora Nerede Görülür ?

Kuzey kutbunda Alaska, Kanada, İzlanda ,Kuzey İskandinavya ve Rusya da gözlemlenebilirler. Güney yarım kürede Yeni Zelanda , Şili ve Avustralya’nın uzak kenarlarında görülebilir.

Kuzey ışıklarının oluşumu aslında güneşle aramızdaki manyetik bağı gösterir. Dünyanın manyetik alanının etkisini bu muhteşem doğa olaylarıyla somut bir şekilde görebiliriz. Aurolar konusuda astronom Vassilis Angelopoulos Bu olayın tetikleyicisinin manyetik temaz olduğunu ilk gez bu verilerle gözlemlemiş oluyoruz. diye belirtmiştir. Bunu söylediğinde 1998 yılında ilk kez Aurora oluşumdan saniyeler öncesini kayıt altına alan sondaların verilerinden bahsediyordu.  Auroralara sebep olan manyetosferik fırtınaların başlangıcını THEMIS uzay sondaları görüntülemeyi başarmıştı.

Aurora atmosferin hangi katmanında oluşur ?

Aurora atmosferin en sıcak katmanı olan Termosfer tabakasında oluşur. Bu tabakada sıcaklık öyle yüksektir ki 1000 ila 1650 C ye kadar çıkabilir. Gazlar bu tabakada iyonlarına ayrışmış bir halde bulunmaktadır.

Bilim ilerledikçe açıklanması gereken pek çok detay olsa da günümüzde artık Auroraların Roma Tanrılarıyla bir ilişkisi olmadığını biliyoruz. Yine de bu muhteşem doğa olayı sayesinde insan yaşadığı ve tanık olduğu güzelliklerle dünyada olduğuna şükrediyor.

Sıkça Sorulan Sorular ?

[toggle title=”Aurora Ne Demek ?” state=”open”]Dünyanın kutup bölgelerinde oluşan parlak ışımalar olarak tanımlayabiliriz.[/toggle]

Daha fazla okumak için Aurora Ne Demek , Muhteşem Kuzey Kutup Işıkları Nasıl Oluşur ziyaret edebilirsiniz.

NASA nedir konusunu bilimsel araştırma merkezleri konusunda kısaca değinmiştik. Bu yazımızda ise daha ayrıntılı ele almak istiyorum. Hazırsanız yazımıza başlayalım.

NASA Nedir ?

NACA, ABD askeri havacılık kurumu, NASA’nın öncüsü olarak bilinmektedir ve askeri havacılık alanında birçok başarılı çalışmaya imza atmıştır. 1950’li yılında başlayan uzay faaliyetleri sonrasında dünyada bir rekabet ortamı oluştu. ABD bu rekabet ortamında yer edinebilmek için NASA’nın kurulmasını sağladı. Bu sayede bu rekabet ortamına da giriş yapmış oldu. NASA 1958 yılında dönemin ABD başkanı olan Dwight Eisenhower tarafından kurulmuştur. NASA sivil alanda gerçekleştirilen uzay programları kapsamında çalışmalarını yürütme amacıyla kurulmuş ve amaçla çalışmalarını sürdürmeye devam etmektedir.

Kurulduğu günden bu yana Ay, uzay mekikleri, güneş sistemi ve uydularla ilgili gerçekleştirdiği çalışmalarla büyük başarılar sergilemiştir. Günümüze kadar gerçekleştirmiş olduğu bu çalışmalarla hem ABD’ye hem de insanlığa büyük katkı sağlamıştır. Ancak, kazandığı bu başarıların yanı sıra gerçekleştirdiği çalışmalar ABD’ye yüksek bütçelere mal olmuştur. N.A.S.A. uzay programları kapsamında yeni projeler geliştirmeye ve başlamış olan mevcut programları sürdürmeye devam etmektedir.

NASA Açılımı Nedir ?

NASA ismi sıklıkla duyulsa da pek çok kişi açılımını bilmemekte ve merak etmektedir. İngilizce açılımı National Aeronautics and Space Administration, Türkçe anlamıyla Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi, olan NASA, ABD’nin uzay programları kapsamındaki projelerini yürütür. İnsanlı veya insansız uzay uçuşlarının yanı sıra, günümüzde bilinen en büyük başarısı Ay’a astronot yollanmasıdır. Uzay ve havacılık alanında girdiği rekabette bu başarısının ardından ilk sıralara yükselmeyi başarmıştır. Kazandığı bu büyük başarının ardından çalışmalarına hız kesmeden devam eden NASA, halen dünyadaki uzay çalışmalarına yön vermektedir.

Evrenin keşfi ve çözümlenmesi, yeni gezegenlerin keşfedilerek dünya dışı yaşam formlarının araştırılması gibi çalışmaları tüm dünyanın ilgisini çekmektedir. Zaman zaman NASA’dan sızdırılan görüntü ve bilgiler pek çok kişi tarafından ilgiyle takip edilmektedir. 1958 yılında NACA’nın sivil versiyonu olarak göreve başlamış olan NASA 8.000 personeli ve 100 bin dolar bütçesiyle başladığı çalışmalarına yeni projeler gerçekleştirerek ve eski projelerini sürdürerek devam etmektedir.

NASA’nın Amaçları Nelerdir ?

Kuruluş amaçları uzay programları kapsamında çalışmalar gerçekleştirerek bu rekabet ortamında yer edinebilmekti. Zamanla kazandığı başarılarla uzay programları kapsamında öncü olmayı başarmıştır. Bu durum beraberinde yeni amaçlar ve projeleri getirmiştir. NASA’nın amacı bilinenin aksine yalnızca uzaya insanlı ve insansız uçuşlar gerçekleştirmek değildir. Daha geniş kapsamlı hedeflere yönelik çalışmalar gerçekleştirmektedir. NASA’nın amaçları nelerdir sorusunun cevabı verecek olursak şu şekilde sıralayabiliriz;

1.  Evreni araştırarak yeni gezegenler keşfetmek,
2.  Dünya dışında var olabilecek yaşam olasılıklarını araştırmaktadır,
3.  Güneş sisteminde var olan diğer gezegenlere insanlı ya da insansız uçuşlar gerçekleştirmek ve bunun yanı sıra güneş sistemini çözümlemek,
4.  İnsan yaşantısını kolaylaştıracak icat ve keşifler gerçekleştirmek,
5.  Ortaya attığı fikir ve gerçekleştirdiği projelerle yeni bilimsel çalışmaların öncüsü olabilmektir.

NASA amaçları, gösterdiği başarılar ve sağladığı imkanlar sayesinde günümüzde pek çok başarılı mühendis ve bilim insanını bünyesinde barındırmaktadır. Ülkemizden de birçok bilim adamı ve mühendis NASA da çalışmakta ve hatta yeni keşiflere imza atmaktadır.

NASA Ne İş Yapar ?

Uzaya yönelik çalışmalar gerçekleştirir. Bunlara örnek olarak insanlı veya insansız olarak gerçekleştirdiği uzay uçuşlarını örnek verebiliriz. Bunlar arasında en bilineni Ay’a gerçekleştirdiği insanlı uçuş denemesidir ve başarıyla sonuçlanarak büyük ses getirmiştir. Ay’a yönelik gerçekleştirdiği projelerin yanı sıra Güneş sistemindeki diğer gezegenleri araştırmaya yönelik projelerde gerçekleştirmiştir.

Günümüzde en bilineni ve en çok merak edileniyse Mars gezegenine yönelik gerçekleştirdiği projelerdir. Mars’a gerçekleştirdiği insansız uçuşlarla gezegendeki yaşam olasılıklarını araştırmaktadır. Yalnızca Mars’a değil, aynı zamanda diğer gezegenlere gönderdiği insansız uzay araçlarıyla çalışmalar gerçekleştirme ve evrende bizden başka canlı formu olup olmadığı, canlılık faaliyetlerinin yaşanabileceği gezegenleri araştırmaktadır.

NASA’nın Uzay Programları Dışında Gerçekleştirdiği Faaliyetleri

Bilinenin aksine NASA yalnızca uzay çalışmalarıyla ilgilenmemektedir. Yukarıda bahsettiğimiz amaçlarda insan yaşantısını kolaylaştıracak icatlar gerçekleştirdiğine değinilmiştir. Bu icat ve keşiflere örnek verecek olursak;

•  Kablosuz aletler,
•  Kanser detektörü,
•  Acil durum battaniyesi,
•  Dondurulmuş gıdalar,
•  UV filtreli güneş gözlüğü,
•  Mamografi alanında Hubble Uzay Teleskopu için geliştirilmiş olan algoritmaların kullanılması,
•  Şarjlı el süpürgesi,
•  Ormanlık alanlarda meydana gelen azlığın tespit edilmesi,
•  Zenginleştirilmiş bebek maması,

Şeklinde sıralayabiliriz. NASA hem uzay alanında hem de insan yaşantısını kolaylaştıracak icatlarıyla bilim ve mühendislik alanlarında dünyada öncü konumundadır. Nasa nedir başlıklı yazımızın sonuna geldik. Bu konuda sıkça sorulan sorulara da aşağıda yer vereceğiz. 

Sıkça Sorulan Sorular

Daha fazla okumak için NASA Nedir Ne İş Yapar ve Açılımı Nedir 2024👍 ziyaret edebilirsiniz.

ESA Nedir kısaca anlatacağımız bu yazımızda sizlere ESA’nın amacı ve görevlerinden de kısaca bahsetmeye çalışacağım. Hazırsanız yazımıza başlayalım.

ESA Nedir Kısaca?

Değişen dünya düzeni içinde insanların karşısına farklı farklı olgular çıkmaktadır. Şartlar ne olursa olsun uzay olgusu en çok merak edilen olgulardan bir tanesidir. Uzay konusunda da dünyanın her yerinde farklı kurumlar vardır. Onlardan bir tanesi de kısa adı ESA olan kuruluştur. ESA bir kısaltma olup İngilizce olarak European Space Agency biçimindedir. Bu üç sözcüğün Türkçe karşılığı ise Avrupa Uzay Ajansı biçiminedir. ESA Avrupa bilimsel araştırma merkezlerinin başında gelmektedir.

ESA hükümetler arası bir organizasyondur. 1975 yılında kurulmuş olan bir kurumdur. UAÖ türünde olan bir yapıdır. Kuruluşun merkezi Fransa’nın Paris kentidir. Kurumun resmi dilleri İngilizce, Almanca ve Fransızcadır. 2021 yılı bütçesi 5.33 milyar Euro’dur. Şu an için mevcutta tüm Avrupa ölçeğinde 2200 adet çalışanı vardır. Kuruluşun 22 ortağı vardır. ESA Rusya ile çok daha farklı bir şekilde çalışmalar yürütmektedir. Yani bir diğer deyiş ile keşif ve uzay araştırmaları noktasında uzun vadeli ortaklıkları vardır. ESA’nın ana fırlatma aracı Ariane 5 aracıdır. İlk uçusunu yaptığı zaman başarısız olsa da sonraki yaptığı uçuşlarda son derece başarılı olan uçuşlar gerçekleştirmiştir. Aracın çok fazla roket türevi vardır.Bu roketleri sayesinde farklı görevleri yerine getirebilme kapasitesine sahiptir.

ESA farklı katmanları olan bir kuruluştur. ESA görev kontrolleri ise merkezi Fransa Paris olsa da Almanya’nın Darmstadt şehrinden gerçekleştirilmektedir. Resmi internet sitesi: https://www.esa.int/ dir. Bu sitede her kuruma dair her türlü güncel bilgi mevcuttur. Kısacası ESA Amerika Birleşik Devletleri kuruluşu olan NASA ile benzer görevleri ve yapılanması olan bir kuruluştur.

ESA ‘ nın Amacı Nedir ?

Esa’nın amacı uzayın keşfi olarak firma tarafından açıklanmaktadır. Ayrıca yapılan araştırma ve keşif sonuçlarını da kamuoyuna sunmak amaçları arasındadır.

ESA Görevleri Nelerdir ?

Esa’nın görevlerini maddeler halinde yazacak olursak;

• ESA tarafından gerçekleştirilen en önemli projelerin başında dünya çapında ses getiren Mars Express, Smart-1, Columbus, Vega, Galileo, Olympus, Giotto çalışmasıdır.
• ESA’nın görevlerinden bir tanesi Ay için insansız keşifler yapılmasıdır. ESA en son bu konuda 2019 senesinde Ay üzerinde maden olup olmadığına dair bir çalışma yürütmüştür.
• Firmanın ana görevi elbette tahmin edilebileceği gibi uzayı çok geniş bir çapta, alanında uzmanlar ile araştırmaktır.
• ESA temel görevleri arasında eğitimler de başlı başına bir yer teşkil ediyor. Bunun içinde Almanya’nın Köln kentinde kısa adı EAC olan Avrupa Astronot Merkezi vardır. Burada astronot ve astronot adayları düzenli olarak eğitimlere tabi tutulmakta, yaşanan gelişmeler hakkında bilgiler verilmektedir.
• Uzay uçuş programları da kurumun temel görevleri arasında yer alır. Bunlar arasında Uluslararası Uzay İstasyon Programı isimli bir görevi vardır. Burada astronotlar ile beraber hem uzayın değişik yerlerine, hem de aya yapılan düzenli keşif uçuşları vardır.
• Kurum sürekli olarak alanında uzmanlar ile uzayı gözlemler. Gözlem sonuçlarını analiz eder ve raporlaştırır. Bu çalışmalar ESA’nın İtalya’nın Frascati kentinde yer alan ESA Dünya Gözlem Merkezinden gerçekleşir.
• Yapılan keşif sonuçlarını raporlandırarak insanlara bilgi vermek görevlerinden bir tanesidir.
• ESA ana görevi dışında telekomunikasyon ve navigasyon çalışmaları da yapmakta, bunu da görevleri arasında kabul etmektedir.
• Kurumun esas olarak bilimsel çalışmaları da vardır. Bunun için de merkezi Hollanda’nın Noordwijk kentinde kısaca ESTEC denilen yerde bilimsel çalışmalar akademisyen ve alanında uzmanlar tarafından gerçekleştirilmektedir. Firma bu alanda çok geniş bir bilgiye sahiptir.
• ESA uzay alanında ayrıca uzay uygulamaları da yapmakta ve konuya ilgi duyanları bu alanda bilgilendirmektedir. Bu çalışmalara katılmak isteyenler ise Madrid kentinde olan kısa adı ESAC olan Avrupa Uzay Astronomi merkezine başvurmaktadır.

Sıkça Sorulan Sorular

Daha fazla okumak için ESA Nedir Kısaca , Amacı ve Görevleri Nelerdir 2024 ziyaret edebilirsiniz.

Jeotermal enerji nedir kısaca açıklayıp kullanım alanlarından bahsetmek istiyorum. Ayrıca bu kaynağın zararlı olup olmaması konusunda kısaca kısaca değineceğim. Hazırsanız yazımıza başlayalım.

Jeotermal Enerji Nedir Kısaca ?

Yeraltından çıkarılan ve tam anlamıyla yenilenebilir bir enerji kaynağı olan bir enerji türü olarak bilinmektedir. Yunanca bir kelime olan jeotermal kelimesi, ‘ısı’ anlamına gelen ‘geo’ kelimesi ile ‘yer kabuğu’ anlamına gelen ‘therme’ kelimesi ile birleşerek oluşmuştur. Bu enerji türü, yerkabuğunun iç kısımlarında depolanan bir ısı enerji türüdür.

Jeotermal Enerji Nasıl Oluşur ?

Yer kabuğunun üst kısımlarında bulunan yeraltı suları alt katmanlara doğru; yerkabuğunun alt katmanlarında yer almakta olan sıcak magma ise üst katmanlara doğru sızar. Bu şekilde magma ısısı ile yer altı suları karşılaşması meydana gelir. Bu karşılaşmanın sonrasında ısınmış olan yeraltı suları yer kabuğunda bulunan çatlak kısımlardan yeryüzüne çıkar. Bu durum sonucunda hidrotermal adı da verdiğimiz jeotermal enerji açığa çıkmış olur. Jeotermal enerjiye elverişli kaynaklar genellikle tektonik tabakaların sınırlarında yer almakta olan bölgelerde bulunmaktadır. Bu enerji kaynağının türlerinin iki farklı ana kullanım alanları mevcuttur. Bu kullanım alanları şu şekildedir:

Jeotermal Enerjinin Kullanım Alanları Nelerdir ?

1. Evlere Isı Temin Etmek: Hidrotermal enerji denen ve jeotermal enerjinin bir türü olan enerjinin, evlerin ısıtılmasında yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.
2. Elektrik Enerjisi Üretimi: Jeotermal enerji kaynaklarının kullanımı sonucu elde edilen buhar, buhar türbinlerinin hareketi aracılığıyla elektrik enerjisine dönüşebilmektedir.

Jeotermal enerji, çıkarıldığı yerde direkt olarak kullanıma olanak sağladığı için bir yerden başka bir yere nakletmek gibi nedenlerle ekstra bir maliyetlere girmeye neden olmamaktadır. Jeotermal enerji üreten santrallerin kurulması da hem ömür hem de maliyet açısından kullanıma elverişlidir. Bu enerji santralleri yaklaşık olarak 20 yıl kadar süreyle verimli bir şekilde çalışabilmektedir.

Dünya çapında jeotermal enerji kullanarak elektrik üretilmesine ilişkin 2010 yılına ait veriler ışığında en fazla elektrik üretmiş olan ilk beş ülke ve ürettikleri enerjinin miktarı şu şekildedir:

1. A.B.D: 3086 MW
2. Filipinler: 1904 MW
3. Endonezya: 1197 MW
4. Meksika: 958 MW
5. İtalya: 843 MW

​​​​​​​Yukarıda verilmiş olan oranlara kıyasla ülkemizde 2010 yılına ait elektrik üretimi -zengin jeotermal potansiyele rağmen- 82 MW olarak kaydedilmiştir. Ancak 2015 yılı itibari ile ülkemizdeki jeotermal enerji ile elektrik üretimi için kurulan santrallerin toplam gücünün 450 MW olduğu bilinmektedir. Ülkemiz, bilindiği üzere enerji konusunda dış ülkelere bağımlı olan bir ülkedir. Bu durum göz önünde bulundurulduğunda bu miktarın oldukça düşük olduğu görülmektedir.

Jeotermal Enerji Zararlı mı?

Jeotermal enerjinin ne evlere ısı temin etmesi aşamasında ne de elektrik üretimi aşamasında çevreye herhangi bir zarar vermediği görülmüştür. Ayrıca bu aşamalarda atık madde üretmediği gözler önüne serilmiştir. Bununla beraber jeotermal enerjinin çevre açısından sorun oluşturmadığı açıktır.

Yer kabuğundaki magma miktarı nedeni ile neredeyse sınırsız miktarda jeotermal enerji kaynağına sahip olmaktayız. Ayrıca ülkemiz, tektonik tabakaların kesişim kısımlarında bulunan bir ülke olduğu için jeotermal enerji rezervleri bakımından oldukça zengin bir ülkedir.

Daha fazla okumak için Jeotermal Enerji Nedir Kısaca ve Kullanım Alanları Nelerdir ? ziyaret edebilirsiniz.

Sıcaklık Nedir ?

Sıcaklık bir enerji elemanı değildir, termometre ile ölçülür ve birimi derecedir. Ayrıca atomların veya moleküllerin ortalama kinetik enerjilerini göstermektedir. Sıcaklığı ifade etmek için Santigrat, Reomür, Kelvin, Fahrenheit gibi farklı isimler kullanılabilir. Bu kavramlar, sıcaklıkları farklı bölümlere böler. Isı ise kalori veya Joule birimleri ile ifade edilen, kalorimetre kabı ile ölçülen bir enerji çeşididir. Kısa tanımı ile iş yapabilme kabiliyeti olarak tanımlanır.

Enerji her zaman vardır ve dönüşerek form değiştirebilir. Örneğin hidro elektrik santrallerde akan suyun hızı ile türbinler döner ve bu mekanik hareket, jeneratörlere iletilerek elektrik elde edilir. Buradaki dönüşüm mekanik enerjinin, elektrik enerjisine dönüşümüdür. Bir odadaki ısıtıcı ortalama saatte 2 kW enerjiyi çekerek, odadaki hava moleküllerine enerji aktarır ve onları ısıtır. Burada elektrik enerjisi, ısı enerjisine dönüşmüştür. Hızla giden bir araç, fren tuttuğunda kinetik enerjiyi, disklerdeki sürtünme nedeni ile ısı enerjisine çevirir. Araba durur. Görüldüğü gibi bir enerji form değişimi söz konusudur. Enerji asla kaybolmaz.

Termodinamik Bilimi Nedir ?

Özellikle mühendislik öğrencilerinin çoğu zaman girip çıkamadığı bir okyanusa benzer. Termodinamik, ısı enerjisi ile onlarca farklı diğer ısı enerji formları arasındaki ilişkiyi masaya yatırır inceler ve mühendislik tasarımları ile kullanışlı makineler icat etmek için temel bilimsel çizgileri netleştirir. Termodinamik kanunlarına uymayan bir makine icat edilemez.

Isı Değiştirici Makineler

Kazanlar, klimalar, kaloriferler yoğuşturucular hep ısı değiştirmek amacıyla kullanılan makinelerdir.

Isı Geçişi

Aralarında sıcaklık farkı bulunan iki ortam düşünelim. Bu iki ortam arasında ısı geçişi 3 farklı yolla olacaktır. Bu yollar,

• iletim
• taşınım
• ışınım

olarak adlandırılır. Bir çay bardağı 80 santigrat derece olsun. Oda ısısı 23 derece olsun. Çay hızla oda sıcaklığına gelmek için soğumaya başlar. Ancak 23 dereceye geldiğinde ise çayın ve odanın ısısı eşitlenince, ısı transferi durur. Başka bir ifade ile, yüksek sıcaklıktan daha düşük sıcaklığa bir dengelenme söz konusudur. Buna karşın düşük sıcaklıktan ( kendi kendine) yüksek sıcaklığa geçiş imkansızdır. Çay, odada 23 derece iken kendi kendine 80 dereceye çıkamaz.

Fourirer Yasası Nedir?

Fourirer yasasına göre, sıcaklıkları farklı olan 2 ortamdan, sıcaklığı yüksek olandan düşük olana doğru bir ısı geçişi söz konusudur. Isı akısı q= -k. dT/dX ve Q = -k.A. dT/dX olarak ifade edilmektedir. Burada q iletimsel maddeden geçen ısı akısıdır. Bir oda duvarını düşünün ve odanın sıcak havasından, dışarıya duvardan ısı geçişi olacağını tasavvur edin. Burada A, ısının geçeceği alanı ifade eder. -k değeri sabit bir sayıdır. dT/dX ise zamana bağlı olarak x yönünde ısı geçişini temsil eder. Isı akısının birimi w/metrekare, Q birimi ise Watt olarak ( joule /saniye) ifade edilmektedir.

ABD ve İngiltere’de kullanılan sıcaklık birimi Fahrenheit, Ülkemizde kullanılan sıcaklık birimi Santigrat derecedir. Akademik çalışmalarda ise Kelvin birimi kullanılmaktadır. İsveç kökenli fizikçi, suyun donma sıcaklığını 0 ve kaynama sıcaklığını 100 ( 1atm basınç altında) olarak almıştır. Hava basıncının düşmesi ile yani yukarılara çıkıldıkça basınç azalacağı için kaynama sıcaklığı düşmektedir.

Söz gelimi denize sıfır bir noktada hava basıncı 1 atm iken denizden 500 m yüksekteki bir noktada hava basıncı 1 atm değerinden küçüktür ve suyun kaynama noktası da 100 dereceden daha düşüktür. Lord Kelvin ise, kainatta erişebileceğimiz ( teorik olarak) en düşük sıcaklık değeri olan -273 dereceyi, mutlak sıfır kabul etmiştir.

Bu noktadan daha düşük bir sıcaklık seviyesine inmek kainatta mümkün değildir. Fahrenheit ise suyun donma noktasını 32F ve suyun kaynama noktasını 212F olarak kabul edip ölçeğini buna göre düzenlemiştir. Reomür sıcaklık ölçeğinde ise su 0 derecede donar 80 derecede kaynar. Bu ölçü 1 atm basınç ( 760 mm/Hg) altında geçerlidir.

Örnek: 20 Santigrat derece sıcaklığı Kelvin ve Fahrenheit birimine çeviriniz.

Örnek: 250 Kelvin kaç santigrat derece eder?

Sıcaklık ve Isı Nedir Başlıklı Yazımızla İle ilgili Önemli Notlar

Isı ile sıcaklık tamamen farklı kavramlardır. Bir cismi ısıttığımızda ya da soğuttuğumuzda boyunda değişim olur. Isıttığımızda sıcaklık artar ve genleşme meydana gelmektedir. Ancak kütlesi artmaz. Jeotermal ısı, güneş ısısı ve bio ısı bir doğal ısı kaynağı iken, nükleer ısı yapay ısı kaynağıdır.

Daha fazla okumak için Sıcaklık Nedir Isı Nedir Sıcaklık Birimlerinin Birbirine Çevrilmesi ziyaret edebilirsiniz.

Gezegenler nasıl oluşmuştur konusunu anlatacağım bu yazımda ayrıca dünya oluşumu konusunda ortaya atılan fikirlerden de bahsedeceğim. Hazırsanız yazımıza başlayalım.

Gezegenler Nasıl Oluşmuştur ?

1969 yılında pek çok şey değişti. Ancak bunlardan biri var ki; onunla yeni bir çağın kapısı açılmış oldu. Neil Armstrong ve Edwin Aldrin Ay’a ayak bastığı an, biz de hiç olmadığı kadar Ay’a yaklaştık. Dünya’ya hem yakın hem uzak olan Ay’ın aslında kendi ışığı olmadığını ve Güneş’in ışığını yansıttığını düşünürsek. Onu daha iyi anlamaya başlarız. Güneş sisteminde yaşanılası özellikler taşıyan tek gezegende bulunuyoruz. Asteroitler, planetoitler, kuyruklu yıldızlar, küçük katı gezegenler ile birlikte olayların dışında kalan Pluton 1930 yılında keşfedildi.

Güneşten sonra bize en yakın yıldız konumunda olan Proksima Centauri Dünya’dan dört ışık yılı uzağında bulunuyor. Peki ya Güneş ? Güneşimiz bizden 149.637.000 kilometre uzakta ve bize en yakın yıldız. Işık yılı dediğimiz kavram, saniyede 300.000 kilometre kat ettiği için, bir yıla uyarladığımızda yaklaşık 9.465 kilometre karşımıza çıkıyor. Bu uzaklık Işık yılı olarak adlandırılıyor.

Gökyüzüne çıplak gözle baktığımızda gezegen ve yıldızları birbirinden ayırt etmek çok zordur. Teleskop kullanarak bakıldığında, gezegenler yuvarlak yapıdadır, yıldızlar ise parlayan noktalara benzer.

Dünyanın Oluşumu Düşünceleri

Dünya’nın nasıl oluştuğu, insanlığın sürekli cevabını aradığı ancak bir türlü bulduğu cevaptan emin olamadığı soruların temelini oluşturuyor. Aslında hiç uğraşmadan Kuzey Amerika’daki İrokua yerlilerinin inanışını benimseyecek olsaydık, en basit çözümü bulmuş olurduk. İrokualar şu şekilde düşünüyor; Cennet’ten atılan bir kadın bir kaplumbağanın üstüne düşüyor ve kaplumbağa da bu şekilde Dünya’ya dönüşüyor.

En fazla benimsenen görüş, bundan milyarlarca yıl önce büyük patlama ile evrenin oluştuğu yönünde. Sırasıyla değinirsek; önce galaksiler oluştu, ardından bu galaksilerin içindeki yıldızlar ortaya çıkmaya başladı. Yıldız denildiğinde ilk aklımıza gelen vazgeçilmezimiz Güneş, süpernova patlamaları sırasında oluşmuştur. Bu patlamalarda eski yıldızlar bazı maddeler püskürtmüşler ve bunlar da Güneş’i oluşturmuştur.

Güneş sistemi oluşumuna dair ortaya çıkan ilk bilimsel açıklama 1796 yılı içinde Laplace Markisi Pierre Simon tarafından yapılmıştır. Bu kuramın adı ‘ Bulutsu Varsayımı’ olarak geçiyor. Gelelim bu kuramda sistemin nasıl oluştuğuna; yavaş bir şekilde dönen bir gaz bulutu kümesi zamanla gezegenlere ve Güneş’e dönüşüyor. Yıllarca kabul gören bu kuram, zaman içinde yapılan detaylı hesaplamalar neticesinde doğruluğunu yitirdi. Gazların sıkışması sonrasında düşen parçalar, halka şeklinde olamayacağı gibi, bu halkaların gezegenleri oluşturması da mümkün görünmüyordu. Bunun dışında daha pek çok matematiksel hatanın ortaya çıktığı Laplace kuramı, matematikçiler tarafından reddedildi. Ardından yeni kuramlar ve yeni açıklamalar hızını kesmedi, kaldı ki günümüzde en çok kabul gören bilimsel kuramlar Bulutsu Varsayımı ile yakından ilgilidir.

Evrende en sık karşılaşılanlardan biri sarmal galaksilerdir. Bu sarmal galaksiler içindeki basınç dalgaları yüzünden meydana gelen gaz bulutlarının parçalanmasıyla, Güneş’in oluştuğu fikri de ağırlık kazanıyor. Nebulanın şeklinin bir disk formunda olması gezegenlerin hareketini de açıklayıcı bir boyut kazanıyor.

Kısacası; Kainat, tüm bilinmezleri ile aklımızı meşgul etmeye devam ediyor ve etmeye devam edecek.

Daha fazla okumak için Gezegenler Nasıl Oluşmuştur ve Dünyanın Oluşumu Fikirleri ziyaret edebilirsiniz.

Daha fazla okumak için Tarihte Toy Nedir Kısaca ve Toylarda Neler Yapılırdı ? ziyaret edebilirsiniz.

Çocukluğumuzun çizgi filmlerinin ve pek çok filmin vazgeçilmez ögesi dinozorlar merak ettiren,heyecanlandıran,belki biraz korkutan ancak kesinlikle hayranlık uyandıran yaratıklar. Milyonlarca yıl önce üzerinde yaşadığımız gezegenin sahibi onlardı. Ancak yine milyonlarca yıl önce yeryüzünden silindirler. Peki  Dinozorların nesli neden tükendi? Bu sorunun cevabını merak ediyorsanız işte tam size göre bir yazı. Bu yazımızda bu konunun kısa bir özetini ve bu konuya dair teorilerin ayrıntılı anlatımını bulabilirsiniz.

Dinozorların Nesli Neden Tükendi Kısaca Anlatalım

Dünyada altmış altı milyon yıl önce dinozorların yaşadığı kesin olarak bilinmekte. Bu dinozorlara ait iskeletler, kemikler ve pek çok bilimsel kanıta sahibiz. Ama ne olduysa tam bu zamandan sonra bir anda yok olmuşlar. Bu konuda araştırmacılar bir çok teori üretip, çalışmalar yapmış. Bu çalışmalara göre dinozor neslinin neden tükendiğini açıklayacak en olası 2 teori ortaya konmuş durumda. Kısaca bu iki teoriden bahsedecek olursak.

1. Bu teorilerden birincisi ve en çok bilindik olanı, büyük bir meteorun dünyaya çarpması ve bunun sonucunda oluşan iklimsel koşulların yaşanabilir olmaktan çıkması. Bilim adamları bu şartların kitlesel olarak dinozor neslinin bitmesine neden olduğunu belirtiyorlar.
2. İkinci teoride ise uzaydan gelen bir meteor yerine dünyada oluşan büyük volkanik olayların sonucunda iklim koşullarının dinozorlar için yaşanamaz bir ortama yol açtığı  düşünülüyor. Bu volkanik patlama ve etkileri öylesine büyüktü ki yine meteor da olduğu gibi dünya atmosferine salınan volkanik gazlar sonucu oluşan hava şartları dinozor neslinin tükenmesi ile sonuçlandı.

Dinozor neslinin tükenmesinde etkili olan bu iki teoriye biraz daha ayrıntılı bakacak olursak.

Meteor mu Dinozor Neslini Tüketti?

Bu teorinin kökeni 1980 yılına dayanmakta. Alvarez teorisi olarak bilinen açıklamaya göre dünyaya dev bir meteorun çarptığı, bu çarpma sonucu atmosfere yayılan gazların ve tozların artık dünyanın yaşanılır olmaktan çıkmasına yol açtığı düşünülmektedir. Kanıt olarak ise dinozor fosilleri çevresinde bulunan kaya parçalarından alınan maddelerde iridyum madeninin dünyada bulunma oranından daha fazla olması gösterilmektedir. Dünyada çok bulunmayan bu madene meteorlarda daha çok rastlanılmaktadır. Bu da meteor teorisini ön plana çıkarmaktadır. Ayrıca Meksika yakınlarında bulunan bir kraterin bu kitlesel yok oluşa yol açabileceği üzerinde duruluyor ve bu krater üzerinde yapılan çalışmalar devam ediyor.

Yoksa Bir Volkan mı Dinozor Neslini Tüketti?

İkinci teori ise volkan kaynaklı lav akıntıları olarak belirtilmekte. Bu teorinin dayanağı Hindistan yakınlarında bulunan bu lav akıntılarının tarihi dinozorların neslinin tükenmesi ile örtüşmektedir ve bu durum teoriyi daha da ön plana çıkarmakta. Bu büyük volkanik olay sonucu atmosfere salınan karbondioksit gazı ve daha bir çok gaz iklimin değişmesine yol açmış ve bu olay dinozorların neslini bitmesi ile sonuçlanmıştır.

Bir diğer düşünce ise bu iki teorinin birleşimi. Dünya’ya çarpan meteorun yeryüzü sistemini tetiklemesi sonucu binlerce yıl sürecek olan depremlerin ve volkanların oluşması. Depremlerin ve volkanik olayların yıllarca sürmesi sonucu dinozorların yok olduğu düşüncesi de alternatif bir teori olarak araştırılmaktadır.

Belki de asıl sebebi bilmeye henüz yaklaşmamızdır. Dinozorların nesli neden tükendi sorusunun cevabı elbet bir gün kesin olarak verilecek. Ancak şu an için yalnızca teoriler var elimizde. İki teorinin de tam olarak kanıtlanabilmesi için daha bir çok çalışma yapılması gerekmekte. Gelişen teknoloji, yeni kazılar ve yeni araştırmalar bilim dünyasının bu gizemini çözmeye her geçen gün biraz daha yaklaşmakta.

İnsanoğlu kendi neslini tüketmeye öylesine kararlı ki dinozorlar neden yok oldu sorusuna cevap bulamadan dünyamıza verdiğimiz zararın karşılığında yok olmazsak şanslıyız. Küresel ısınma başta olmak üzere doğaya saygı duymadan, sonuçlarından korkmadan yakıp yıktığımız ormanlar, kirlettiğimiz hava, atıklarımızla doldurduğumuz sular, neslini tükettiğimiz hayvanlar sonumuzu kendi ellerimizle hazırladığımızın habercisi. Ansızın tüm dünyayı saran korona virüs salgınının asıl sebebinin insanların doğaya verdiği zarar olduğu konusunda pek çok bilim adamı hemfikir. Yaşadığımız pandemi sürecinden dersler çıkarıp dinozorların yok olmasına neden olan küresel yıkımın tekrarının bu kez insan eliyle olmaması için hepimize büyük sorumluluk düşmekte. Aksi taktirde insanlığın yeryüzünden silinmesi kaçınılmaz son olacak.

Daha fazla okumak için Dinozorların Nesli Neden Tükendi Kısaca Anlatım 2024 ziyaret edebilirsiniz.

Göbekli tepe hakkında bilgi ve hikayesinin kısaca anlatımını yaptığımız yazımızda göbekli tepe nin nerede olduğu sorusunada cevap vermeye calıştık.

Göbekli tepe Hakkında Bilgi ?

Bütün bildiklerinizi unutun.. Tarihin yeniden yazıldığı yer. Çok iddialı gelebilir ama bu yer için bu söylenen gerçekten doğru. Peki nedir bu yeri bu kadar önemli kılan? Size Göbeklitepe nerede ve  Göbeklitepe hikayesi kısaca nedir anlatalım. Kazılarına kadar insanoğlunun avcı – toplayıcı olduğu dönemde yani bundan yaklaşık 12bin yıl öncesinde henüz yerleşik hayata geçmemişken böyle kompleks bir yapı inşa etmiş olması beklenmiyordu. Buranın inşa edildiği dönem, onu diğer arkeolojik kazı alanlarından ayıran en önemli özelliği , araştırma konusu , unesco dünya mirası konusundaki durumu , hangi şehirde olduğu ve özellikleri ile ilgili bilgiler bulabileceğimiz yazımıza başlayalım.

Ünlü Stoneage in M.Ö.  2500 de ,Mısır Piramitlerinin M.Ö. 2600 de , Portekizdeki Almenders Cromlech in M.Ö. 6000 de yapıldığını düşünürsek M.Ö. 10000 lik Göbeklitepe hepsinin atası yaşında. O dönemde insanların bir toplanma alanı olarak böylesi bir yer inşa etmesi ve dahası bu inşa için tonlarca ağırlıktaki taşları taşımak için organize olmaları oldukça hayret verici.

Göbeklitepe Nerede ve Özellikleri

Göbeklitepe nerede ve özellikleri sorusunun cevabı  :  Şanlıurfa ya 22 km mesafedeki Örencik Köyü civarındaki kazı alanı günümüzde bir açık hava müzesine dönüştürülmüş durumda. Alanın içinde birbirini tekrar eden yapılar mevcut. Boyları 6 metreyi ağırlıkları 20 tonu bulan T şeklindeki devasa taşların içinde bulunduğu 6 alan gün yüzüne çıkarılmış durumda. 14 tanesinin ise hala toprak altında olduğu düşünülüyor.

T şeklindeki sütunlar insanı temsil ediyor ve her birinin üzerinde ustalıkla çizilmiş hayvan figürleri mevcut. Bazı figürlerse üç boyutlu olarak oyulmuş. Yaban domuzu, tilki, yılan ve turna kuşu gibi pek çok hayvanın resmedildiği çizimlerde atalarımızın sanat anlayışının da oldukça gelişmiş olduğunu görebiliyorsunuz.

Göbekli Tepe Hakkında Bilgi ve En Önemli Özelliği

12bin yıl önce avcılık yaparak ilkel bir şekilde yaşadığını düşündüğümüz insan, sanat anlayışı olan, organize şekilde hareket edebilen ve hatta inanç sahibi bir topluluk kurmuş. Tarihin sıfır noktası ya da medeniyetin başlangıcı denilmesinin sebebi bu olmalı. Sandığımızdan çok daha eski zamanlarda ritüeller gerçekleştirebileceğimiz alanlar inşa etmeye başlamışız. Bu bölgede bulunan bulguların bize burasının yaşamak için değil toplanmak ve muhtemelen ayinler yapabilmek için inşa edildiğini söylüyor. Üstelik bereketli hilal denilen bu coğrafyada yapılan diğer kazılar bu topluluklar arası haberleşme olduğunu gösteriyor.

Göbeklitepe Araştırma ?

Göbeklitepe Araştırma sının hikayesi : Şanlıurfa da tarlasını sürerken bulduğu heykeli uygun bulmayarak ahıra saklayan bir köylünün hikayesi sıklıkla anlatılsa da 2014 de hayatını kaybetmiş olan ve en başından beri bölgedeki çalışmalarda yetkili kişi olan Prf. Klaus Schmidt in eşi, kendisi de arkeolog olan Çiğdem Köksal-Schmidt bu hikayeyi eşinin emeğine hakaret olarak görüyor. Bulunan heykel haberi doğru olsa da muhtemelen kazı alanından çıkan eserlerle ilişkisi daha sonra kuruluyor.

Göbeklitepe UNESCO

2018 yılında Göbeklitepe UNESCO Dünya Mirası Kalıcı Listesine alınan ülkemizin en değerli hazinelerinden. Önemi yeni yeni anlaşılan bu gizemli miras adına 2019 yılı Göbeklitepe yılı ilan edilmiştir. Göbeklitepe ‘nin kısaca hikayesi bu şekilde özetledik. Gidip kendi gözlerinizle görmenizi tavsiye ederiz. Bir başka kaynaktan da bilgi almak isterseniz wikipedia yazısınıda incelemenizi tavsiye ederim.

Daha fazla okumak için Göbekli Tepe Hakkında Bilgi Kısaca Hikayesi ve Nerede Olduğu ziyaret edebilirsiniz.

Bu yazımızda kara delik konusunda bilgiler vermek istiyoruz. Kara delik nedir , nasıl oluşur kısaca açılamaya çalışacağız. İlginizi çeken bir konu ise yazımıza hemen başlayalım.

Kara Delik Nedir ?

Kara Delik nedir ( ing. Black Hole) astronominin en ünlü terimlerinden biridir. Astronomiyle ilgilenmeyen kişiler bile duymuştur kara deliklerin ününü. Peki gerçekten ne kadar tanıyoruz evrenin bu kapalı kutusunu?

Kara delik için verilen en genel tanım çok yüksek kütle çekim gücü olan, ışığın dahi kendisinden kaçamadığı kozmik cisime denir. Eğer ışık bu cisme yaklaştığında kaçamıyorsa biz bir kara deliğin varlığını nereden biliyoruz?

Kara Delik Nasıl Oluşur ?

Dev kütleli bir yıldız düşünün. Yıldızımız ölürken içine doğru çöküyor ( nebula oluşumu ) ve bütün kütlesini küçücük bir alana sığdırıyor. Atom kadar küçük ama bir dağ kütlesinde. İşte bu çöküş bir kara deliğin oluşmasına neden oluyor. Kütle çekim o kadar yüksek ki ışık bile kaçamıyor. Işık hızı evrendeki en yüksek hız kabul edildiği için karadelikler daha da gizemli cisimler.

Işık olmadığı için kara delikleri göremiyoruz.  Bu cisimlere kara denilmesinin sebebi de bu zaten. Ancak bir şeyin varlığını kanıtlamak için onu mutlaka görmeye ihtiyacımız yok. Kara deliğe yaklaşan yıldızların hareketi hatta ışığın kara deliğin olay ufkunun çevresindeki durumu sayesinde varlığını bilebiliyoruz. Olay ufku terimi ilk kez Einstein tarafından kullanılmıştır. (Bknz. Genel Görelilik Kuramı)

Fotoğrafı Çekilen İlk Karadelik :  Powehi

Günümüzde astronomi ve fizik alanında çalışan bilim adamlarının büyük çoğunluğu kara deliklerin varlığı konusunda mutabakata varmış durumda. Nitekim 2019 yılında ilk kara delik fotoğrafının çekildiğinin duyurulmasıyla artık bilimsel olarak da elimizde daha net veriler oluşmuş durumda.

Dünyanın sekiz farklı bölgesindeki gözlem evlerine kurulmuş teleskoplarla oluşturulan Event Horizon teleskop dizgesi kullanılarak çekilen kara delik fotoğrafı bilim dünyasında büyük heyecan yarattı. 2017 yılında kurulan Event Horizon ( olay ufku ) ekibi oldukça karmaşık çalışmaların ardından Nisan 2019 da farklı teleskoplarla elde ettikleri görüntüleri birleştirip ilk kara delik fotoğrafını 6 ayrı ülkede eş zamanlı yaptıkları toplantılarla açıkladılar. 200 bilim insanından oluşan ekibin içinde bir Türk de var. Prf.Dr.Feryal Özel ekibin modelleme ve analiz çalışma grubunu yönetti.

İlk Kara Delik Nedir ?

İlk kara delik nedir  sorusu yanıt buldu. Böylece teorik olan kara delikler bilim kurgu olmaktan çıkıp bütün verileriyle gözümüzün önünde artık. İlk kara deliğe Hawai dilinde olan ‘Powehi’ adı verildi. Derin, süslü, karanlık anlamlarına gelen bu kelime Hawai li dil profesörü Larry Kimura tarafından verildi.

Evrende üç tür karadelik bulunuyor. Bunlar atom boyutlarında küçük olanlar, güneşin yaklaşık 20 katı büyüklüğünde orta büyüklükte olanlar ve yine güneşten 1 milyon kata kadar büyük olan dev kara delikler olarak sınıflandırılabilir. Atom kadar küçük olsa bile kara delikler dev kütlelidir. Her galaksinin merkezinde bir karadelik bulunur. Bizim galaksimiz olan Samanyolu Galaksisi nde bulunan karadelik Yay A olarak adlandırılıyor. Fotoğrafı çekilen de bu karadelik.

Bilim insanları Yay A nin yörüngesine giren S2 yıldızını izleyerek ilk gerçek kara delik fotoğrafını çekmeyi başardı.

Teknoloji ilerledikçe elde edeceğimiz bilgiler ışığında karadelikler bizim için çok daha anlaşılır olacaktır.

Daha fazla okumak için Kara Delik Nedir Nasıl Oluşur Hakkında Bilgiler ziyaret edebilirsiniz.